การประชุมคณะกรรมการอำนวยการร่วม (Joint Steering Committee: JSC) ไทย – บาห์เรน

ความเป็นมา

1. ไทยและบาห์เรนลงนามบันทึกความเข้าใจ (Memorandum of Understanding: MOU) ว่าด้วยความร่วมมือด้านความมั่นคงด้านอาหาร การค้า และการลงทุนในผลิตภัณฑ์และโภคภัณฑ์การเกษตร โดยเฉพาะอาหารฮาลาล เมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม 2555 ซึ่งกำหนดให้มีการประชุมคณะกรรมการอำนวยการร่วม (Joint Steering Committee: JSC) เป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนประเด็นหารือตาม MOU ดังกล่าว
2. ต่อมา นายกรัฐมนตรี (พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา) เดินทางเยือนราชอาณาจักรบาห์เรน เมื่อเดือนเมษายน 2560 ทั้งสองฝ่ายได้ตกลงที่จะให้มีการดำเนินการตาม MOU ดังกล่าวอย่างเป็นรูปธรรม โดยนายกรัฐมนตรีได้แต่งตั้งคณะกรรมการฝ่ายไทยสำหรับการประชุม JSC และมอบหมายให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์เป็นประธาน และผู้แทนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องของไทยเป็นกรรมการ
3. กระทรวงพาณิชย์เป็นเจ้าภาพการประชุม JSC ไทย – บาห์เรน ครั้งที่ 1 เมื่อวันที่ 3 - 5 กรกฎาคม 2561 ณ กรุงเทพมหานคร โดยมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ (นายสนธิรัตน์ สนธิจิรวงศ์) และรัฐมนตรีกระทรวงอุตสาหกรรม พาณิชย์ และการท่องเที่ยวของบาห์เรน (นายซาเยด บิน ราชิด อัลซายานี) เป็นประธานร่วม

ความสำคัญ

บาห์เรนเป็นประเทศเกาะที่มีขนาดเล็ก มีประชากรเพียง 1.5 ล้านคน (กว่าร้อยละ 50 เป็นแรงงานต่างชาติ) แต่มีทำเลที่ตั้งเหมาะสมเป็นจุดยุทธศาสตร์ทางการค้าอยู่ในอ่าวเปอร์เซีย ห่างจากฝั่งทะเลตะวันออกของซาอุดีอาระเบีย 24 กิโลเมตร และห่างจากชายฝั่งทะเลตะวันตกของกาตาร์ เพียง 27 กิโลเมตร สามารถเชื่อมต่อระหว่างกันโดยสะพาน มีฐานะทางการเงินที่มั่นคง มีศักยภาพในการดำเนินธุรกิจการเงินและการค้าสูง นอกจากนี้ บาห์เรนยังเป็นประเทศสมาชิกคณะมนตรีความร่วมมือรัฐอ่าวอาหรับ (Gulf Cooperation Council: GCC) ที่มีความใกล้ชิดกับซาอุดีอาระเบีย โดยเป็นประเทศที่มีโครงสร้างเศรษฐกิจที่มีความหลากหลายที่สุดในกลุ่มประเทศ GCC และที่สำคัญคือ บาห์เรนเป็นคู่ค้าในกลุ่มประเทศตะวันออกกลางที่มีความสัมพันธ์ที่ดีมากกับไทย มีนักธุรกิจและเครือข่ายทางการค้าที่มีคุณภาพ ซึ่งจะสามารถเชื่อมโยงและสานผลประโยชน์ร่วมกับไทยต่อไปได้ในภูมิภาคดังกล่าว

ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

การประชุม JSC ไทย – บาห์เรน จะเป็นกลไกสำคัญในการส่งเสริมความร่วมมือและกิจกรรมทางเศรษฐกิจระหว่างกัน โดยเฉพาะการค้าสินค้าอาหารฮาลาล นอกจากนี้ ยังเป็นโอกาสดีที่ผู้นำระดับสูงของทั้งสองประเทศจะมีโอกาสได้พูดคุยหารือเพื่อส่งเสริมความร่วมมือ ในด้านอื่น ๆ อีกด้วย โดยในการประชุมฯ ครั้งที่ 1 มีเนื้อหาสาระสำคัญ ดังนี้

1. การจัดหาผลิตภัณฑ์และโภคภัณฑ์การเกษตรจากไทยไปบาห์เรน – ไทยเน้นย้ำนโยบาย “ครัวไทยสู่ครัวโลก” และยืนยันความสามารถของไทยในการเป็นแหล่งความมั่นคงทางอาหารให้แก่บาห์เรน โดยเฉพาะสินค้าเกษตรที่ไทยมีศักยภาพและบาห์เรนมีความต้องการ อาทิ ข้าวพันธุ์ต่าง ๆ เช่น ข้าวเจ๊กเชยเสาไห้ ข้าวพิษณุโลก ข้าวชัยนาท เป็นต้น ไก่ น้ำตาล น้ำมันพืช อาหารกระป๋อง รวมถึงผักและผลไม้สด เช่น ข้าวโพดหวาน สับปะรด ลำไย มะม่วง มะขามหวาน มังคุด และทุเรียน เป็นต้น
2. การส่งเสริมการค้าและการลงทุนในผลิตภัณฑ์และโภคภัณฑ์การเกษตร ทั้งสองฝ่ายจะสนับสนุนการเข้าร่วมกิจกรรมส่งเสริมการค้าที่จัดขึ้นในไทยและบาห์เรนอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้เกิดการซื้อขายระหว่างภาคเอกชนต่อไป ในด้านการลงทุน มีเอกชนไทยเข้าไปลงทุนร่วมกับนักธุรกิจบาห์เรนจัดตั้งศูนย์การค้าปลีก/ค้าส่งสินค้าและบริการของไทยในบาห์เรน (โครงการ Thai Mart) โดยจะเป็นแหล่งแสดงศักยภาพสินค้าไทยให้กับผู้บริโภคชาวบาห์เรน และนักท่องเที่ยวที่หลั่งไหลเข้ามาเที่ยวในบาห์เรนปีละกว่า 11 ล้านคน โดยเฉพาะชาวตะวันออกกลาง
3. การขยายความร่วมมือในด้านต่าง ๆ ระหว่างกัน ทั้งสองฝ่ายเห็นพ้องที่จะขยายความร่วมมือทางเทคนิคในสาขาต่าง ๆ อาทิ วิทยาศาสตร์ฮาลาล การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน การเกษตรอัจฉริยะ (Smart Farming) ความปลอดภัยทางอาหาร การเพาะเลี้ยงพืชและสัตว์น้ำ

สถานะล่าสุด

- เมื่อวันที่ 27 – 29 ตุลาคม 2561 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ (นายสนธิรัตน์ สนธิจิรวงศ์) ได้เดินทางเยือนบาห์เรน เพื่อเข้าเฝ้าฯ นายกรัฐมนตรี (เจ้าชายเคาะลีฟะฮ์ บิน ซัลมาน อัลเคาะลีฟะฮ์) และพบหารือทวิภาคีกับรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม พาณิชย์ และการท่องเที่ยว (นายซาเยด บิน ราชิด อัลซายานี) ตลอดจนติดตามและต่อยอดผลการประชุม JSC ไทย – บาห์เรน ครั้งที่ 1 รวมทั้งนำคณะนักธุรกิจเจรจาการค้าระหว่างกัน โดยภายหลังการเดินทางเยือนดังกล่าว คณะรัฐมนตรีของบาห์เรนมีมติอนุมัติการให้สิทธิพิเศษการถือครองหุ้นร้อยละ 100 แก่บริษัทไทยในโครงการ Thai Mart อีกด้วย ปัจจุบัน การก่อสร้างอาคารสำหรับโครงการ Thai Mart ได้เสร็จสิ้นแล้ว เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2563

- บาห์เรนมีกำหนดจะเป็นเจ้าภาพจัดการประชุม JSC ไทย – บาห์เรน ครั้งที่ 2 ทั้งนี้ คาดว่าโครงการ Thai Mart จะสามารถเปิดให้บริการพื้นที่ชั้นล่างทั้งหมดของโครงการฯ อย่างเต็มรูปแบบ จำนวน 80 ร้านค้า ได้ภายในไตรมาสที่ 4 ของปี 2564 จึงเป็นโอกาสอันดีที่จะเดินทางเยือนบาห์เรน พร้อมทั้งเสนอฝ่ายบาห์เรนเป็นเจ้าภาพการประชุม JSC ไทย – บาห์เรน ครั้งที่ 2 ในช่วงเวลาดังกล่าว ทั้งนี้ โดยคำนึงถึงสถานการณ์การระบาดของโรคโควิด-19 เป็นสำคัญ

------------------------------------

สำนักเอเชีย แอฟริกาและตะวันออกกลาง

กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ

ข้อมูล ณ เดือนมิถุนายน 2564

เอกสารที่เกี่ยวข้อง:

• MOU on Cooperation in Food Security, Trade and Investment in Agricultural Products and Commodities in Particular Halal Food between Thailand and Bahrain (pdf.)
• MOU on Commercial Cooperation between Thailand and Bahrain (pdf.)
• MOU on Establishing a Thai Trade and Distribution Center in Bahrain (pdf.)
• คำสั่งสำนักนายกรัฐมนตรี ที่ ๑๗๔/๒๕๖๐ เรื่อง แต่งตั้งคณะกรรมการฝ่ายไทยสำหรับคณะกรรมการอำนวยการร่วมฯ (pdf.)
• รายชื่อคณะกรรมการฝ่ายบาห์เรนสำหรับคณะกรรมการอำนวยการร่วมฯ (pdf.)
• คำสั่งคณะกรรมการฝ่ายไทยสำหรับคณะกรรมการอำนวยการร่วมฯ ที่ ๑/๒๕๖๑ เรื่อง แต่งตั้งที่ปรึกษาคณะกรรมการ (pdf.)
• คำสั่งคณะกรรมการฝ่ายไทยสำหรับคณะกรรมการอำนวยการร่วมฯ ที่ ๒/๒๕๖๑ เรื่อง แต่งตั้งคณะอนุกรรมการฯ (pdf.)